w architekturze staroż. Grecji monumentalna brama w formie prostokątnej budowli z kolumnadą i nieparzystą liczbą przejść, prowadząca do zespołu świątyń lub kręgu sakralnego; najsłynniejsze są p. w Atenach na Akropolu, wzniesione 437-432 p.n.e. przez Mnesiklesa, w porządku doryckim z pentelickiego marmuru, poprzedzone monumentalnymi schodami, z dwiema przybudówkami po bokach.
EPIDAUROS, AKROPOL ATEŃSKI, PERSEPOLIS, ELEUSIS, PINAKOTEKA, MNESIKLES