jej pocz. sięgają XVI w. i związane są z przetłumaczeniem na język fiński Pisma św. (1548, M. Agricola); aż do XIX w. tworzona była w języku szwedzkim, który był językiem oficjalnym również po przyłączeniu Finlandii do Rosji (po szwedzku pisali nawet twórcy mocno związani z ruchami patriotycznymi: J.L. Runeberg - autor fińskiego hymnu narodowego; poeci J.V. Snellman, K.A. Tavaststjerna, Z. Topelius). Przełom nastąpił 1835 po opublikowaniu przez E. Lönnrota fińskiego eposu narodowego ; wywołało to wyraźny podział opinii publicznej między szwedomanów - zwolenników dominacji kultury szwedzkiej - oraz fennomanów (m.in. J.V. Snellman, Y. Koskinen). Wielką rolę w dalszym rozwoju lit. tworzonej w j. fińskim odegrali: A. Kivi, J. Aho, M. Canth, A. Järnefelt; poeci E. Leino, O. Manninen, V.A. Koskenniemi. Po okresie początkowej izolacji l.f. nawiązała w XX w. liczne kontakty z nowymi tendencjami w lit. europejskiej; najsilniej rozwinęły się nurty prozy realistycznej o podłożu naturalistycznym i psychologicznym (J. Linnankoski, M. Jotuni, J. Lehtonen, I. Kianto, M. Talvio); światowy rozgłos zyskały utwory F.E. Sillanpää i M. Waltariego. Równoległe do l.f. tworzonej w j. fińskim rozwijała się twórczość powstająca w j. szwedzkim (poeci: A. Mörne, B. Gripenberg, E. Södergran; prozaicy: M. Lybeck, R. Schildt, E. Diktonius). Po II woj. świat. kontynuowano tradycyjny w lit. skandynawskiej nurt realizmu psychologicznego, osadzonego w realiach społecznych (V. Linna, E. Joenpelto, T. Pekkanen, T.K. Mukka); dramat o tym samym podłożu reprezentuje twórczość H. Wuolijoki. Poszukiwania awangardowe przejawiły się zarówno w poezji (P. Haavikko), jak powieści i krótkich formach prozatorskich (A. Hyry, A. Hellaakoski, P. Holappa, H. Salama). Na całym świecie znane są utwory dla młodzieży T. Jansson; lit. szwedzkojęzyczną reprezentują m.in. poeta Bo Carpelan, P. Nieminen, V. Polameri.
KALEWALA,
DIKTONIUS Elmer Rafael,
CANTH Minna,
RINTALA,
SÖDERGRAN,
TAVASTSTJERNA,
SILLANPÄÄ,
ŁANOWSKI,
RUNEBERG,
TALVIO
