STRINDBERG

August (1849-1912)

dramaturg i powieściopisarz szwedzki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli naturalizmu w dramacie eur.; bogate, obfitujące w dramatyczne okresy życie osobiste (urazy dzieciństwa i młodości, nieudane małżeństwa, konflikty z otoczeniem i niechętną mu krytyką) stały się świadomie wykorzystywanym tworzywem dzieł literackich; sięgał po tematykę historyczną (Hermiona, Mistrz Olof, Wygnaniec, Eryk XIV, Królowa Krystyna), jednak służy mu ona z reguły do analizowania ludzkiej osobowości i skomplikowanych problemów moralnych; sławę przyniosły S. dramaty naturalistyczne, spośród których najczęściej grywane to Ojciec i Panna Julia; ich bohaterowie są poddani sprzecznym siłom, których źródło znajduje się w erotycznych fascynacjach i kompleksach, a także w przyzwyczajeniu do stabilnych układów motywowanych tradycją; inny typ reprezentuje sławny Taniec śmierci, w którym najpełniej dochodzi do głosu charakterystyczny dla S. motyw walki płci: jego gł. tematem stała się degradacja osobowości mężczyzny pod wpływem kobiety-demona; w okresach głębokich depresji, którym towarzyszyły myśli samobójcze, ujawniał się u S. osobliwy kompleks, nazywany "kompleksem Inferna" (przejmujący zapis takich stanów pozostawił w obszernym cyklu zróżnicowanych tematycznie esejów i szkiców autobiograficznych Niebieskie książki, a szczególnie w części zatytułowanej Inferno, gdzie pojawia się m.in. postać S. Przybyszewskiego - człowieka, który chce zamordować pisarza); w zakresie estetyki zbliżał się już to do Ibsena, już to do E.A. Poe (wierzył, że duch zmarłego w roku jego urodzenia pisarza wcielił się w niego). 1907 zał. w Sztokholmie własny teatr - "Intima Teatern"; dla tej sceny powstały dramaty kameralne: Burza, Sonata widm, Pelikan. Ponadto autor prozy autobiograficznej (Czerwony pokój, Syn służącej, Mowa obronna szaleńca, Gotyckie pokoje, Czarne chorągwie); publicystyki, zawierającej ostrą krytykę społeczeństwa szwedzkiego i typowych dla niego stosunków międzyludzkich (Mowy do narodu szwedzkiego, Państwo ludowe, Kurier carski), a także z eseistyki poświęconej zagadnieniom religijnym.

VILLQIST, PRUS, JONES, GHELDERODE, SYMBOLIZM, WEISS, LAXNESS, NATURALIZM, SZWEDZKA LITERATURA

• Strindberg August, (1849-1912)
• Strindberg August, (1849-1912)
• modernizm, grupa kierunków w sztuce...