stowarzyszenie malarzy niem., którzy wystąpili przeciwko akademickim zasadom nauczania malarstwa i 1809 założyli w Wiedniu Lukasbund (Związek św. Łukasza); 1810 osiedlili się w Rzymie, w opuszczonym klasztorze Franciszkanów San Isidoro i przyjęli nazwę N.; gł. zał. byli F. Pforr i J.F. Overbeck, do grupy należeli też m.in. J.K. Hottinger, L. Vogel, P. von Cornelius, P. Veit, J. Wintergerst, W. von Schadow i in.; artyści ci stworzyli społeczność żyjącą na surowych zasadach, podobnych do reguł zakonnych z czasów Fra Angelico; malowali freski i obrazy gł. o treściach religijnych, dążyli do odnowy sztuki narodowej, przedkładali rysunek nad barwę; w swej twórczości łączyli romantyczny sentymentalizm z eklektycznym powielaniem schematów zaczerpniętych z malarstwa quattrocenta (gł. Rafaela i A. Dürera); na wzór N. powstała w Anglii antyakademicka grupa Prerafaelitów; N. oddziałali też na sztukę polską, m.in. na twórczość A. Lessera, K. Rusieckiego, W.K. Stattlera.
SIMMLER, PRERAFAELICI, STATTLER, OVERBECK, ANGELICO FRA
- OVERBECK, Johann Friedrich (1789-1869)...
- ROMANTYZMU SZTUKA, w sztukach wizualnych...
- JAN CHRZCICIEL, (?-ok. 32)