w sztukach wizualnych romantyzm nie ma cech odrębnego stylu, jest rozumiany raczej jako wyraz przekonań artysty (uczuciowość, irracjonalizm, subiektywizm, egotyzm, podkreślanie woli jako czynnika sprawczego), jego światopoglądu (postawa nonkonformistyczna, rewolucyjna, anarchiczna, mistyczna, irracjonalizm) i postawy artystycznej (stylizacja historyczna lub folklorystyczna, narodowa, estetyzm, podkreślanie roli sztuki w życiu i artysty w społeczeństwie); sz.r. dotyczy gł. malarstwa lat ok. 1820-60, które przyniosło całkowitą zmianę tematyki oraz sposobów jej ujęcia; źródłami nowych tematów stały się mitologie celtycko-germańskie (Pieśń o Nibelungach, Pieśń Osjana), poezja nieklasyczna (Dante, W. Szekspir, J. Milton) i współczesna (J.W. Goethe, G. Byron), ludowe podania, narodowe legendy, także wyobrażenia fantastyczne, nie skrępowane tradycyjnymi ramami ikonograficznymi; język alegorii klasycznej sztuki zastąpiony został emocjonalnym nastrojem albo indywidualną, często ezoteryczną symboliką; zainteresowanie przeszłością spowodowało rozwój malarstwa hist. podejmującego wątki narodowe, zarówno o anegdotycznym, jak historiozoficznym charakterze (zwł. w dynamicznej i emocjonalnej twórczości artystów franc. T. Géricault i E. Delacroix); kult natury spowodował zmianę stosunku do pejzażu, który zaczął wyrażać nastroje filozoficzne, często o charakterze panteistycznym i mistycznym - zwł. widoczne jest to w sztuce niem. (Ph.O. Runge, C.D. Friedrich); o wiele spokojniejsza jest postawa malarzy ang. (W. Turner, J. Constable), choć i tu przyrodnicza obserwacja łączy się z dramatycznym zaangażowaniem artysty w temat. Wobec braku jednolitości stylowej terminem romantyzm określa się wiele niezależnych i indywidualnych dokonań i postaw, jak np. fantasmagoryczna późna twórczość F. Goi, fantastyczne wyobrażenia J.H. Füsslego, ezoteryczno-wizyjne dzieło W. Blake'a, tematyka religijna i historyczna dominuje też w sztuce tworzonej w kręgu nazareńczyków. W architekturze romantyzm wyraził się poprzez stylizację historyczną (zwł. neogotyk) oraz przez stylizacje egzotyczne, podkreślające malowniczość i teatralność założeń architektonicznych (rezydencje w formie zamków, zameczków, willi włoskich, pawilony parkowe); wyrazem idei romantyzmu był park krajobrazowy z budowlami lub ich ruinami w różnych stylach historycznych (romantyczny styl ogrodowy); w rzeźbie za romantyczne uważa się podejmowanie przez artystów typowej romantycznej tematyki i operowanie dynamiczną, nie klasycyzującą formą (F. Rude). W sztuce polskiej najwybitniejszym przedstawicielem malarstwa romantycznego był wykształcony we Francji P. Michałowski.
PRERAFAELICI, AIGNER Chrystian Piotr, TATARKIEWICZ, FIŃSKA SZTUKA, ANDRIOLLI Michał Elwiro, COURBET Gustave, THORÉ, DAVID D, AKADEMIZM, PETIPA
- nawiązania do romantyzmu, postrzeganie Polski jako...
- romantyzm, prąd ideowy, lit. i...
- romantyzm, - prąd ideowy, lit.(...)