utwór o luźnej budowie, nawiązujący wprawdzie nazwą do opowieści starogreckich recytatorów-rapsodów, jednak znany prawie wyłącznie w wersjach instrumentalnych; popularna w XIX w. w kręgach szkół narodowych (V.J. Tomašek, J.H. Vořišek); rozwinęła się w postać wirtuozowskich kompozycji fortepianowych (F. Liszt, J. Brahms), stanowiących szereg luźno powiązanych odcinków tematycznych lub struktury jednotematyczne z bogactwem przekształceń wariacyjnych, względnie opartych na schemacie sonatowym; romantyzm wyeksponował w r. wątki folklorystyczne (tematy pieśni ludowych); najbardziej znane r. oparte na tematach tego rodzaju napisali M. Ravel, G. Enescu, A.C. Mackenzie, A. Dvořák, G. Fitelberg; w późniejszym okresie powstawały r. przypominające formą cykle wariacyjne (S. Rachmaninow), komponowano je także na głos solowy, chór i orkiestrę (J. Brahms).
- IRELAND, John (1879-1962)
- CHACZATURIAN Aram, (1903-78)
- CSERHALMI Györgi, (ur. 1948)