(1833-97)
kompozytor niem.; przed osiedleniem się w Wiedniu zajmował stanowiska muzyka nadwornego i dyrygenta na różnych dworach arystokratycznych w Niemczech i Austrii; 1863-64 dyrygent w wiedeńskiej Singakademie; wiele podróżował po Europie, przede wszystkim jako pianista, od młodości ciesząc się sławą wybitnego wirtuoza; twórczość kompozytorską rozpoczął na początku lat 50. cyklem sonat fortepianowych i choć bywała ona przedmiotem sporów, a nawet swoistych skandali (np. I Koncert fortepianowy), przyniosła mu wielką sławę i autorytet w kręgach znawców; niechętny wszelkim sporom i intrygom protestował, gdy uznawano go za przywódcę przeciwników Wagnera, niemniej stylu Wagnerowskiego nie akceptował; jego własny, indywidualny styl kompozytorski wynika z trzech źródeł: klasycyzmu wiedeńskiego (gł. L. v. Beethovena), niemieckiego romantyzmu i późnego baroku (forma fugi, np. w finale Niemieckiego Requiem). Uznawany za mistrza faktury fortepianowej, do której przeniósł niektóre elementy faktury symfonicznej; w koncertach fortepianowych natomiast niektóre partie orkiestry dominują nad instrumentem koncertującym. Ważniejsze kompozycje: 4 symfonie, 2 koncerty fortepianowe, Koncert podwójny a-moll na skrzypce i wiolonczelę, Niemieckie Requiem, kantata Rinaldo, uwertury (tzw. Akademicka i Tragiczna), liczne utwory kameralne na różne zespoły instrumentów, sonaty skrzypcowe i fortepianowe, słynne Walce i Pieśni cygańskie, wiele utworów wokalnych (chóralnych i solowych).
- Brahms, [ czytaj : Brams], Jan...