najstarsze zabytki na terenie Irlandii pochodzą z VI w. p.n.e. (celtyckie fortyfikacje, wyroby ze złota i brązu). Rozwój architektury i sztuki nastąpił po chrystianizacji kraju, charakterystyczne było łączenie elementów kultury celtyckiej z chrześcijańskimi. Powstawały liczne osady mnichów, klasztory i kościoły, drewniane lub kamienne, z oratoriami i celami przykrytymi sklepieniem pozornym (schodkowo nasuwane kolejne poziome warstwy kamienia) i ze zwężającymi się ku górze wieżami. "Złoty okres" przypada na V-VIII w., powstały wówczas odgrywające dużą rolę religijną i kulturalną zespoły klasztorne: Skelling Michael, Nendrum, Glendalough, Derry, Durrow, Kells. Rozwijało się malarstwo miniaturowe z piękną celtycko-skandynawską ornamentyką (Księga z Durrow, ok. 690, Księga z Kells, ok. 760), rzeźbę reprezentują wielkie kamienne krzyże z dekoracją plecionkową lub figuralną. W VIII i IX w. i.sz. oddziałała na sztukę angielską i karolińską (na kontynencie europejskim). Znane były irlandzkie wyroby złotnicze, emalierskie i z kości słoniowej. W okresie romańskim rozwinęło się budownictwo cystersów (Christ Church w Dublinie, opactwa w Mellifont i Jerpoint), pięknym przykładem irlandzkiego romanizmu jest kaplica Cormac w Cashel (1. poł. XII w.). Styl gotycki przyszedł do Irlandii z Anglii (early english), kościoły wzorowane były gł. na katedrze w Wells (nawa Christ Church i katedra św. Patryka w Dublinie); na wzór ang. powstawały też klasztory zakonów żebraczych w okolicach wiejskich (z wieżą usytuowaną między nawą i chórem) np. w Ath Dara i Sligeach. W czasach gotyku, który utrzymał się w Irlandii do XVII w., powstały liczne dwory i zamki obronne (m.in. w Trim, Roscomain, Carrick-on-Suir, Strafford's Jigginstown). XV-XVII w. był okresem nie sprzyjającym rozwojowi sztuki z przyczyn polit.-ekon. W XVIII w. w architekturze zapanował paladiański klasycyzm, działali E.L. Pearce, R. Castle, J. Gandon, F. Johnston, styl ten reprezentują takie budowle, jak Casteltown House w Celbridge k. Dublina, parlament w Dublinie (E.L. Pearce), Powerscourt (R. Castle), Customs House i Four Courts w Dublinie (J. Gandon). Powstała narodowa szkoła malarstwa (gł. pejzażowego), której przedstawicielami są G. Barret, N. Hone, J. Barry, W. Mulready. W XIX w. w architekturze dalej panował klasycyzm, później modny był neogotyk, powstawały budowle w ang. stylach georgiańskim i wiktoriańskim. Najwybitniejszym architektem irlandzkim XX w. jest M. Scott (Abbey Theatre w Dublinie i Bank of Ireland), wyróżniającym się dziełem - biblioteka Trinity College w Dublinie (Ahrends, Burton, Koralek, 1963-67). Malarstwo XIX-XX w. reprezentują J.A. O'Connor, J.B. Yeats, W. Osborne, W. Orpen.
- IRLANDZKA MUZYKA, (muz. 2)
- ISLANDZKA SZTUKA, najstarsze zabytki -...
- GREGORY, Augusta Isabella (1852-1932)...