często wykorzystywany w lit. dzięki sugestywnej symbolice, wizyjności i mistycyzmowi. Źródło: Apokalipsa św. Jana. Wizja końca świata ukazywana w tekstach w konwencji bibl. - poważnej, patetycznej ( Dies irae J. Kasprowicza) i żartobliwie groteskowej ( Bal w operze J. Tuwima). Wiąże się z refleksją historiozoficzną ( Nie-Boska komedia Z. Krasińskiego, Szewcy Witkacego, Operetka W. Gombrowicza, Historia K. K. Baczyńskiego), egzystencjalną (U wrót doliny Z. Herberta), krytyczną oceną współczesności (Dies irae, Bal w operze). W lit. o II wojnie światowej mówi się o Apokalipsie spełnionej (obraz generacji w Pokoleniu K. K. Baczyńskiego, zagłada miasta w Pamiętniku z powstania warszawskiego M. Białoszewskiego). A. przychodzi nagle (Operetka) lub staje się dzień po dniu, niepostrzeżenie ( Piosenka o końcu świata Cz. Miłosza, Mała Apokalipsa T. Konwickiego). Dzieje się z wyroków Boga (Dies irae) lub doprowadzają do niej ludzie (Szewcy, Mała Apokalipsa).
- nawiązania do Biblii, jedne z najczęstszych...
- motyw wliteraturze, wznaczeniu węższym...