(inc. "Z dymem pożarów, z kurzem krwi bratniej")
wiersz K. Ujejskiego napisany w 1846 r. do muzyki J. Nikorowicza, włączony do Skarg Jeremiego (1847). Tytuł (łac. choralis) oznacza patetyczny utwór przeznaczony do śpiewania w czasie uroczystości rel. Był reakcją na rabację galicyjską (1846). Autor - jako pierwszy w lit. pol. - bronił chłopów twierdząc, że "inni szatani" (zaborcy) wykorzystali ich ciemnotę. Zwracał się do Boga: "O! rękę karaj, nie ślepy miecz". Ch. ma postać błagania o łaskę (pomoc w cierpieniu i objawienie przyszłego szczęścia) dla narodu, którego wiary nic nie zachwieje. Wyrasta z przekonania o szczególnej roli wyznaczonej przez Boga narodowi pol., otwiera drogę ku mesjanizmowi. Kończy się wizją zwycięskiego boju pod wodzą archanioła. Spopularyzowany w czasie Wiosny Ludów, zyskał - zwł. w zaborze austr. - rangę hymnu narod. Nabierał szczególnego znaczenia w trudnych dla Polski momentach hist.
- chorał, odmiana śpiewów w liturgii...
- chorał, 1) liturgiczny śpiew...
- GREGORIAŃSKI CHORAŁ, rzymski chorał