(1840-43, wg J. W. Gomulickiego 1838-43)
grupa młodych pisarzy i malarzy warszawskich (S. Filleborn, S. Z. Sierpiński, J. B. Dziekański, R. Zmorski, A. Niewiarowski, W. Wolski). Nazywali siebie "młodymi" lub "zapaleńcami". Nazwy "Cyganeria" użył w cyklu artykułów w "Kurierze Warszawskim" (Cyganeria warszawska) Niewiarowski, ukazując łączące ich więzi pokoleniowe, duchowe, lit. i obycz. Prowokacyjny styl bycia i ubiór kryły gorycz grupy przyjaciół - pogrobowców powstania, zmuszonych żyć w niewoli polit. W ich utworach pojawiły się motywy konfliktu poety ze światem i marzeń z rzeczywistością. Pozostając pod wpływem wielkich romantyków pol. i obcych, tworzyli dzieła w dużej części epigońskie. Wędrówki po wsiach Mazowsza, niechęć do miasta zaowocowały powstaniem w kręgu C. liryki lud. Treści patriotyczne przekazywali w sposób symboliczny lub zaszyfrowany. Koniec istnienia grupy wiąże się z upadkiem akcji spiskowej w Królestwie. Nieoficjalne pisma C. to "Nadwiślanin" (1841-42) i Jaskułka (1843).
- CYGANERIA WARSZAWSKA, grupa poetów i malarzy...
- bohema, cyganeria, nieformalne ugrupowanie...
- kabaret literacki, zapoczątkowany w modernizmie,...