Reklama

dwudziestolecie międzywojenne w lit. polskiej

odrodzenie państwa miało znaczący wpływ na rozwój kultury, twórcy poczuli się zwolnieni z obowiązku rozważania problemów narod. (np. J. Lechonia Herostrates ). W 1918 r. zaistniała publicznie poet. grupa Skamander, w 1919 r. futuryści ( futuryzm), od 1922 r. "Zwrotnica" skupiała awangardę krakowską. Prozę charakteryzowała różnorodność tematów i form wyrazu: początkowo pojawiły się obrazy Polaków walczących w rewolucji lub w Legionach (m.in. A. Strug, J. Kaden-Bandrowski, J. Wittlin); konfrontowano mit wolnej Polski z zastaną rzeczywistością (m.in. S. Żeromski, Z. Nałkowska, J. Kaden-Bandrowski, A. Strug); modyfikacje formy polegały na operowaniu groteską (J. Kaden-Bandrowski, A. Strug), fantastyką (S. Grabiński), parabolą ( A. Wat, S. I. Witkiewicz), sięganiu po elementy techniki filmowej ( J. Kurek), zastosowaniu lirycznego pamiętnika ( E. Zegadłowicz). Popularność zyskał reportaż jako autonomiczny gat. lit., np. M. Wańkowicz, K. Pruszyński, A. Janta-Połczyński. W dramacie obok ekspresjonistycznego ( K. H. Rostworowski) funkcjonowała odmiana realistycznego (S. Żeromski) niekiedy wzbogaconego nastrojowością ( J. Szaniawski). Oryginalnością wyróżniała się twórczość S. I. Witkiewicza (pseud. Witkacy), której istotnym elementem była teoria Czystej Formy. W końcu lat 20. w poezji nastąpił powrót do tematów społ. ( W. Broniewski, L. Szenwald), ujawniło się też zainteresowanie tradycją klasyczną ( J. Tuwim, J. Iwaszkiewicz). W kolejnych latach ważne stały się również problemy egzystencjalne ( J. Liebert, M. Pawlikowska-Jasnorzewska), polit.-społ. ( K. Wierzyński, J. Tuwim), nowym kierunkiem art. określono autentyzm. Sformułowany program drugiej awangardy tylko w niektórych elementach był bliski krakowskiej, jej twórcy zapisywali wieloznaczne obrazy o baśniowej lub onirycznej strukturze, często o zabarwieniu katastroficznym ( J. Czechowicz, Cz. Miłosz) lub fantastycznym ( K. I. Gałczyński). Lata 30. w prozie to wyraźnie zarysowany nurt środowiskowy ( H. Worcell, Z. Uniłowski, H. Boguszewska, P. Gojawiczyńska), ale też i próby zdystansowania się od realizmu (J. Kurek, S. Piętak, M. Choromański, B. Schulz), budowanie rzeczywistości umownej ( W. Gombrowicz), pogłębienie się psychologizmu ( J. Andrzejewski, T. Breza, Z. Nałkowska, M. Kuncewiczowa, M. Dąbrowska, J. Iwaszkiewicz), ożywienie tematyki hist. ( Z. Kossak-Szczucka, T. Parnicki, J. Iwaszkiewicz). Rozwijająca się krytyka lit. obok recenzji operowała szkicem eseistycznym (m.in. L. Fryde, B. Miciński, I. Fik), znaczącą pozycję miały wystąpienia i opracowania K. Irzykowskiego i T. Żeleńskiego.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama