nazwa nadana przez przeciwników polit. grupie radykalnych działaczy oświec. z kręgu Kuźnicy Kołłątajowskiej (m.in. J. Jasińskiemu, K. Konopce, J. Dembowskiemu, T. Maruszewskiemu, F. Mejerowi, J. Zajączkowi i F. Jelskiemu), którym bliskie były idee rewolucji francuskiej. Opowiadali się za terrorem jako metodą walki. Za ideowego przywódcę uznali H. Kołłątaja. Ich zwiększona aktywność przypada na okres konspiracji przedinsurekcyjnej i powstania kościuszkowskiego (m.in. kierowali samosądami ludu warszawskiego w V i VI 1794 r.). Nie stworzyli zwartej grupy, nie próbowali przejąć władzy. W lit. ujawnili się jako publicyści polit. i autorzy anonimowych wierszy - zwł. w czasie targowicy, II rozbioru Polski i powstania kościuszkowskiego. Była to poezja silnie ekspresywna, ale prosta - nawet naiwna. Zwracała się otwarcie przeciw Stanisławowi Augustowi i magnatom kolaborującym z zaborcami. Niewydawana drukiem (ocalało niewiele tekstów), krążąca w odpisach, kształtowała opinię publiczną. Jej doraźna aktualność sprawiła, że w większości nie wytrzymała próby czasu. Najbardziej charakterystyczny przykład poezji jakobińskiej to Wiersz w czasie obchodzonej żałoby przez dwór polski po Ludwiku XVI J. Jasińskiego. Poetom z tego kręgu lit. pol. zawdzięcza przekł. franc. poezji jakobińskiej, m.in. Marsylianki.
- JAKOBINI POLSCY, nazwa (szydercza) nadana...
- jakobini polscy, radykalni działacze...
- Deputacja, organizacja emigracyjna...