nazwa (szydercza) nadana przez zwolenników Katarzyny II i targowiczan grupie polskich zwolenników radykalnych przemian ustrojowych, którzy wyodrębnili się w czasie Sejmu Czteroletniego i insurekcji kościuszkowskiej. J.p. domagali się pełni praw dla mieszczan, zniesienia poddaństwa i pańszczyzny chłopów, przyznania ziemi uczestnikom insurekcji kościuszkowskiej i utworzenia republiki. Nawoływali także do braterstwa ludów i pojednania z Rosjanami i Niemcami. Byli wśrod nich cywile i wojskowi, ludzie szlacheckiego i mieszczańskiego pochodzenia (J. Jasiński, T. Maruszewski, A. Orchowski, J. Taszycki, J. Zajączek, K. Konopka, J. Dembowski, F. Jelski, ks. F. Mejer i in.). Większość z nich należała wcześniej do Kuźnicy Kołłątajowskiej, więc za swego ideowego przywódcę uważali H. Kołłątaja; stanowili zaczątek późniejszej inteligencji. J.p. nie stworzyli zwartej grupy politycznej i nie zdobyli władzy; zapoczątkowali jednak radykalny ruch niepodległościowy i walkę o niepodległość. Po insurekcji zawiązali w kraju tajne Towarzystwo Republikanów; nawiązywali także kontakty z emigracyjnymi organizacjami we Francji; w okresie Księstwa Warszawskiego niewielka część z nich zajmowała stanowiska państwowe, postawa innych ewoluowała w stronę antynapoleońskiego konserwatyzmu.
- jakobini polscy, radykalni działacze...
- jakobini polscy, nazwa nadana przez przeciwników...
- Deputacja, organizacja emigracyjna...