(1812-87)
pisarz, publicysta, krytyk lit., historyk, działacz społ. i polit. - człowiek instytucja. Po powstaniu styczniowym zam. w Dreźnie, w 1884 r. skazany za szpiegostwo na rzecz Francji, po odcierpieniu kary osiadł w Szwajcarii. Redaktor "Athenaeum", "Gazety Codziennej", autor niespotykanej liczby ok. 220 tytułów powieści, z której uczynił podstawę twórczości. Wczesne miały charakter romant., np. Poeta i świat (1839), dużą objętość ma cykl ludowych, np. Ulana (1843), Chata za wsią (1852), krytykę szlachty i arystokracji zawarł m.in. w powieści Niebieskie migdały (t. 1- 3, 1876), problemy społ.-obycz. poruszył w Latarni czarnoksięskiej (1843- 44), a społ.-polit. m.in. w Morituri (t. 1-2, 1874), nacechowanie filoz. mają Pamiętniki nieznajomego (1846), Powieść bez tytułu (1855), Metamorfozy (1859). Wiele miejsca w twórczości K. zajmuje powieść hist., do najważniejszych należą: Rzym za Nerona (1864), Tułacze (t. 1-3, 1868-70), trylogia saska: Hrabina Cosel (1874), Brhl (1875), Z siedmioletniej wojny (t. 1-2, 1876), także cykl 29 pozycji obejmujących historię Polski od czasów prahist. - Stara baśń (1876) aż do Augusta III - Saskie ostatki (t. 1-2, 1886). Ważną pozycją jest opracowanie hist. Polska w czasie trzech rozbiorów 1772-1799 (t. 1-3, 1873-75), z dokonań publicyst. cykl Sprawa polska w roku 1861 (1862), natomiast z dziedziny krytyki lit. Studia literackie (1842), Nowe studia literackie (1843), Gawędy o literaturze i sztuce (1857). Ponadto pisał wiersze, opowiadania, komedie, szkice z podróży.