filozofia dziejów (historiozofia), zgodnie z którą po okresie katastrof nadejdzie zbawiciel, by ocalić świat od zła. Jest on w tej koncepcji częścią ludzkich zamysłów Stwórcy, który kolejnymi aktami odkupienia zbliża świat do Boskiego porządku. W Polsce m. rozwinął się w romantyzmie (m.in. Dziadów cz. III i Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego A. Mickiewicza). Był wyrazem przekonania, że z woli Boga naród pol. ma odegrać rolę Chrystusa (Mesjasza) narodów, ocalić świat przed historycznym złem - caratem. Popularny po klęsce powstania listopadowego, nadawał uniwersalny sens cierpieniom narodu.
mesjanizm
Literatura polska