(1978, w Polsce 1990)
A. Wata - powstał z inspiracji Cz. Miłosza, który rozpoczął nagrywanie rozmów z Watem w początkach 1965 r. w Berkeley, kontynuował w czasie spotkań w Paryżu, dokąd Watowie wyjechali. Dzięki zapisom wspomnień można zrozumieć atmosfe-rę dwudziestolecia międzywojennego, w tym poglądy futurystów. Przybliżone zostały sylwetki wielu twórców, m.in. Iwaszkiewicza, Żeromskiego, Broniewskiego. Relacja z pobytu w więzieniach sowieckich, ale i pol. jest sposobnością do poznania wielu niezwykłych losów ludzkich. Sporo miejsca poświęca autor rozważaniom o systemie stalinowskim, dzieli się też przemyśleniami o wierze. Zupełnie niezwykłe są wspomnienia biograficzne, dotyczą rodziny, wiary, kultury, rejestrując wiele elementów ważnych dla dwu światów wyznaniowych i narodowych - pol. i żyd.
- WAT, Aleksander, właśc.(...)