(1757 lub 1758-1841)
prozaik, poeta, satyryk, pamiętnikarz, działacz polit. i kulturalny. Wychowanek warszawskiej Szkoły Rycerskiej, adiutant A. K. Czartoryskiego, przedstawiciel stronnictwa reform, współautor ustawy majowej; współredaktor "Gazety Narodowej i Obcej" (1791-92); sekretarz T. Kościuszki, po klęsce pod Maciejowicami osadzony wraz z nim w twierdzy Pietropawłowskiej. W l. 1797-1807 w USA, gdzie spotkał G. Washingtona i T. Jeffersona, po powrocie aktywny uczestnik życia publicznego, przeciwnik wybuchu powstania listopadowego (pierwowzór Prezesa w Kordianie), później wszedł do Rządu Narodowego. Jeden z czołowych przedstawicieli lit. czasów stanisławowskich i okresu preromantyzmu. Autor pierwszej pol. komedii polit. Powrót posła (wyst. 1791), pamfletów przeciw targowicy, m.in. Fragment Biblie targowickiej. Księgi Szczęsnowe (1792), oraz bajek, m.in. Gmach podupadły, Bekieszka. Dzieje panowania Zygmunta III (t. 1-3, 1818-19) są kontynuacją Historii narodu polskiego A. Naruszewicza. Śpiewy historyczne (1816) stanowią część projektowanego pieśnioksięgu narod. obejmującego dzieje Polski (muzykę do nich skomponowali m.in. Szymanowska i Kurpiński). Obok drobnych utworów w dorobku lit. N. znajdują się powieści: m.in. Dwaj panowie Sieciechowie (1815), Lejbe i Siora, Jan z Tęczyna (1825), utwory dramatyczne, m.in. Kazimierz Wielki (1792), Samolub (wyst. 1811), Podejrzliwy (wyst. 1831). Wnikliwie opisany i scharakteryzowany obraz epoki zawierają relacje Podróże historyczne po ziemiach polskich między r. 1811 a 1828 odbyte (wyd. 1858) oraz wspomnienia Pamiętniki czasów moich (1848).
- Niemcewicz Julian Ursyn, (1758-1841)
- Niemcewicz Julian Ursyn, (1757 lub 1758-1841)
- NIEMCEWICZ, Julian Ursyn (1758-1841)...