Jan Paweł (1753 lub 1757-1829)
poeta, działacz polit., ksiądz; od 1815 biskup krakowski; od 1828 arcybiskup w-wski i prymas Królestwa Pol.; 1770 złożył śluby w zakonie jezuitów, 1791 osiadł w Warszawie; słynny jako kaznodzieja: wygłosił wielkie kazania w czasie uroczystości poświęcenia orłów i sztandarów Księstwa W-wskiego (1807) oraz na pogrzebach J. Poniatowskiego (1814) i T. Kościuszki (1818); jako prymas Król. Pol. koronował cara Mikołaja I na króla Polski. Twórczość lit. W. pozostaje pod wpływem sentymentalizmu i klasycyzmu (zwł. A. Naruszewicza); zawiera wyraźne akcenty patriotyczne, widoczne gł. w wizjach przyszłego losu Polski (poemat Zjawienie Emilki); własną koncepcję historiozoficzną rozwinął po 1800 (Świątynia Sybilli, Hymn do Boga, poematy Assarmot, Lech); za jedną z przyczyn upadku Polski uznawał fascynację nowinkami (tj. racjonalizmem), powodującą odejście od wiary przodków, która była zawsze jedyną gwarancją trwałości Polski jako państwa i spójności narodu. Projektodawca malowideł ściennych w krakowskim pałacu biskupim (wykonanych przez M. Stachowicza), ilustrujących zmienność dziejów pol.; za uwielbienie dawności, mesjanizm i głoszenie idei wielkiej wspólnoty słowiańskiej wysoko ceniony przez romantyków (m.in. M. Mochnackiego), mimo stosunkowo niskiej wartości artystycznej zachowanych utworów.
- WORONICZ, Janusz (1805-74)
- Woronicz Janusz, (1805-74)
- Woronicz Jan Paweł, (1757-1829)