(1757-1829)
teolog, jezuita, dr prawa U. Wil. Od 1815 r. biskup krakowski, a od 1829 arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego. 24 V 1829 koronował cara Mikołaja I na króla Polski. Jeden z pierwszych członków Tow. Przyjaciół Nauk. W okresie stanisławowskim bliski sentymentalizmowi, ulegał wpływom A. Naruszewicza - klasyka. Po III rozbiorze - w kręgu Puław. W twórczości W. dominowała tematyka patriotyczna. Pisarz prezentował swoją koncepcję historii (zwł. Polski), wyrastającą z prowidencjalizmu. W poemacie Świątynia Sybilli i Hymnie do Boga głosił, że los Rzplitej jest częścią Boskiego planu, a zabory to kara za upadek moralny Polski. Twierdził, że rozbicie państwa nie oznacza końca narodu - jego istnienie opiera się na tradycji, kulturze, obyczajowości ("duchu narodu"). Hymn kończy się wizją zmartwychwstania. Z tą historiozofią W. łączył kult dawności (poematy Lech i Sławniejsze czyny Polaków). Był przekonany, że zadaniem literatury jest nawiązywanie kontaktu z przeszłością narodu. W Rozprawie o pieśniach narodowych sformułował ideę poezji profetycznej. Mimo iż wartość artyst. jego dzieł nie była szczególnie wysoka, cenili go zarówno klasycy, jak i romantycy - gł. za wskazanie narod. posłannictwa poezji i niosącą nadzieję wizję historii.
- WORONICZ, Jan Paweł (1753 lub...
- WORONICZ, Janusz (1805-74)
- Woronicz Jan Paweł, (1753 lub 1757- 1829)...