(hebr. "człowiek")
stworzony zziemi; praojciec wszystkich ludzi; wg starszej relacji biblijnej Bóg ulepił go "zprochu ziemi itchnął wjego nozdrza tchnienie życia", potem dopiero powstały rajski ogród izwierzęta, które A. pomagał Bogu nazwać. Inna wersja mówi, że pierwszy człowiek powstał na samym końcu stworzenia, kiedy istniał już Eden. Zżebra A. Bóg stworzył Ewę, na której widok mężczyzna miał wypowiedzieć słowa: "Ta dopiero jest kością zmojej kości iciałem zmego ciała". Wtradycji żyd. A. był pierwotnie istotą androgyniczną, dwupłciową, powstanie zaś Ewy wiązało się zwyodrębnieniem się zA. jego żeńskiego pierwiastka. Wnastępstwie rozerwania pierwotnej pełni ludzie skazani zostali na wieczne poszukiwanie swoich "drugich połówek" (zob. Uczta Platona). A. uległ namowom kobiety izjadł zakazany owoc zDrzewa Poznania Dobra iZła. Za karę Bóg wygnał pierwszych małżonków zRaju. Odtąd Ewa miała rodzić wbólach, A. zaś pracować na chleb "wpocie czoła". Nie sposób wymienić wszystkich twórców, których zainspirowała postać pierwszego człowieka; wikonografii jego dzie-
je uwiecznili tacy malarze, jak Michał Anioł, P. della Francesca, J. della Quercia, Rafael, J. Martin, Masaccio; oratoria napisali m.in. A. Rubinstein iK. Penderecki; wlit. największym uznaniem cieszy się Raj utracony J. Miltona przetłumaczony na jęz. pol. przez M. Słomczyńskiego; sympatią czytelników cieszą się Pamiętniki Adama iEwy pióra M.Twaina.