(1805-75)
duński baśniopisarz iprozaik. Potomek ubogiej rodziny, od dziecka marzył okarierze aktorskiej, jednak nie dość atrakcyjne warunki fizyczne uniemożliwiły mu realizację planów. Twórczość lit. zaczął jako nastolatek, ale swoje pierwsze dojrzałe dzieło, Improwizator (1835), napisał wwieku 30 lat. Była to powieść okarierze biednego dziecka, które mimo osiągniętych sukcesów nie potrafi uwolnić się od kompleksu niskiego pochodzenia. Kolejne powieści, O.T. (1836) iTylko grajek (1837), podobnie jak pierwsza ipóźniejsze, zawierają wątki autobiograficzne. W1835 r. ukazał się pierwszy zbiorek baśni A., Baśnie opowiedziane dla dzieci, po czym, sukcesywnie, wformie zeszytów, wychodziły kolejne części - z. 1-6: Baśnie opowiedziane dla dzieci (1835-42), z. 1-5: Nowe baśnie (1843-48), z. 1-2: Opowieści (1852-53) oraz
z. 1-10: Nowe baśnie iopowieści (1858-72); łącznie ok. 150 baśni. Źródłem inspiracji były dla pisarza: folklor, jak wKrzesiwie (1835), Księżniczce na ziarnku grochu (1835) iŚwiniopasie (1841); Baśnie tysiąca ijednej nocy, jak wLatającym kufrze (1839); oraz tradycja hiszp. - Nowe szaty cesarza (1837). Królowa śniegu (1844) iBrzydkie kaczątko (1843) zrodziły się wwyobraźni autora. Ostatni zwymienionych utworów odczytano jako metaforę losu samego pisarza, który podsumował baśń wsłowach: "Nieważne, że urodziłem się na kaczym podwórku, ważne, że wyklułem się złabędziego jajka". Łączące tendencje romantyczne irealistyczne, baśnie A. urzekają prostotą fabuły istylu, ajednocześnie głębią refleksji. Pełne ciepła isentymentalnego humoru, niosą optymistyczne przesłanie. Stały się ulubioną lekturą dla dzieci idorosłych. Oprócz baśni na dorobek A. złożyły się: powieść Książka zobrazkami bez obrazków (1840), opis podróży po Europie Bazar poety (1842), powieść Dwie baronówny (1848), libretto do opery narodowej Mała Kirsten (1846), autobiografia Baśń mojego życia (1855) oraz powieść Piotr Szczęściarz (1870). Utwory A. tłumaczyli na jęz. pol. m.in.: S. Beylin, J. Iwaszkiewicz, F. Mirandola iW. Syrokomla.
- Andersen Hans Christian, (1805-75)
- ANDERSEN Hans Christian, (1805– 75)
- KRYSTIAN, Pochodzenia grecko-łacińskiego,...