wmit. gr. olbrzym zamieniony wgórę, syn Japeta iOkeanidy Klymen, jego bracia to Menojtios, Prometeusz iEpimeteus. Jako jeden ztytanów należał do pierwszego pokolenia bogów olimpijskich. Wwalce gigantów zbogami opowiedział się za gigantami, za co Zeus ukarał go srodze iA. na swoich ramionach musiał podtrzymywać sklepienie niebieskie. Natomiast Perseusz pokazał A. głowę meduzy izamienił go wskałę. Od tego czasu A. stał wmorzu wokolicach Gibraltaru ipodtrzymywał na swoich barkach kolumny oddzielające niebo od ziemi. Herodot jako pierwszy wspomniał oA. jako ogórze położonej wAfryce Płn. Siedzibę A. umieszcza się przeważnie na zachodzie (dzisiejsze Włochy lub Hiszpania) wkraju Hesperyd. Przyjmuje się także, iż A. jest ojcem wielu dzieci: zHesperis - Hesperydy; zPlejone - Plejady iHyady, także Dione uznaje się za jego córkę, synowie to Hyas iHesperos. A. przed metamorfozą był królem Mauretanii, nauczał ludzi astronomii, za co przyjęto go wpoczet bogów. Rozróżnia się niekiedy kilka postaci A.:A. zAfryki, A. italskiego iA. arkadyjskiego. Znana jest hellenistyczna rzeźba A. podtrzymującego niebiosa (III-IIw. p.n.e.) oraz płaskorzeźba na metopie świątyni Zeusa wOlimpii (poł. V w. p.n.e.).
Atlas
Literatura powszechna