(1879-80)
realist. powieść psychol. F.Dostojewskiego, której fabuła osnuta została na skandalicznej kronice rodzinnej, wpisanej wszeroką, społ.-obyczajową panoramę Rosji lat 60. XIX w.; zawiera religijne imoralistyczne przekonania autora. Nikczemny despota Fiodor to ojciec Dymitra, Iwana, Aloszy ilokaja Smierdiakowa, pochodzącego znieprawego łoża. Fiodor rywalizuje zsynem Mitią owzględy tej samej kobiety, Gruszeńki. Iwan kocha Katię, narzeczoną Mitii. Smierdiakowa wszyscy tolerują ijednocześnie uważają za wyrzutka rodziny. Bracia nienawidzą ojca, myślą oojcobójstwie, które staje się punktem kulminacyjnym powieści. Zbrodni dokonuje Smierdiakow, jednakże jej moralnym sprawcą jest racjonalista isceptyk Iwan - wyznawca autonomicznej etyki, głosiciel hasła: jeśli Boga nie ma, to wszystko jest dozwolone. Sąd ozbrodnię oskarża Dymitra iuznaje go winnym. Smierdiakow, dręczony wyrzutami sumienia, popełnia samobójstwo. Równolegle do przedstawionych wydarzeń wpowieści odbywa się wielki dyskurs filozoficzny - na temat natury ikondycji człowieka, wolności ityranii, Boga, wartości piękna, kosztów postępu - między Iwanem, reprezentującym racje laickiego humanizmu, aAloszą, wyznawcą chrześc. moralności ihumanizmu. B.K. to ostatnia powieść Dostojewskiego, wktórej pisarz zrewolucjonizował jej tradycyjny gatunek, połączył elementy powieści kryminalnej, psychol., filozoficznej, spowiedzi, szkicu hist., wprowadził do dzieła symbolikę religijną, filoz., lit., która spowodowała, że egzystencjalne niepokoje bohaterów nabierały wymiaru uniwersalnego.
- BROOKS Richard, (1912-92)
- PAWLIK, Bronisław (1926-2002)...
- ADELAJDA, Pochodzenia starogermańskiego,...