(1925)
autotematyczna antypowieść A. Gide’a, przewrotnie opatrzona podtytułem "powieść". Utwór stanowi próbę określenia na nowo granic gatunku. Bohater, Edward, jest prozaikiem inosi się zzamiarem napisania powieści. Ma już tytuł - Fałszerze, jednak wciąż rozmyśla nad tematem: "To, czego pragnę - mówi - to zjednej strony ukazać jakiś wycinek rzeczywistości, zdrugiej zaś opisać wysiłek konieczny do nadania mu artystycznej formy [...] By uzyskać ten efekt [...] stwarzam fikcyjną postać powieściopisarza iumieszczam go wcentrum; tematem zaś książki [...] czynię walkę pomiędzy tym, co ofiarowuje mu rzeczywistość, atym, co on pragnie zniej zrobić". Podczas gdy Edward duma nad ideą "czystej powieści", wrzeczywistości jej nie pisząc, Gide przedstawia świat trójki młodzieńców: Bernarda Profitendieu oraz Wincenta iOliwiera Molinier, którzy po wyzwoleniu się zwięzów rodzinnych smakują życie, doświadczając na sobie uroków icierpień miłości oraz zakazanych rozrywek. Dzięki opowieściom Oliwiera, swojego bratanka, Edward wpewnym stopniu uczestniczy wprzygodach trójki przyjaciół. Wątek miłosny pojawia się wpowieści za sprawą Laury Douviers, której miłość do Edwarda nie przeszkadza uwodzić Bernarda iromansować zWincentym. Konstruując utwór Gide nie poprzestał na przedstawieniu fikcyjnego świata bohaterów; odwołując się do autentycznych wydarzeń, które rozegrały się w1909 r. wClermont-Ferrand, ukazał działalność bandy fałszerzy, tzw. Bractwa Mocnych Ludzi, którzy doprowadzają do samobójstwa małego Borysa. F. to przede wszystkim skarbnica wiedzy opoglądach Gide’ana literaturę. Teoretyczne rozważania Edwarda pokrywają się zlit. zamysłem samego pisarza, zawartym wDzienniku fałszerzy (1927).
- fałszerz, nieczyste sumienie fałszerza,...
- HOCHSZTAPLER, SYNONIM: oszust, aferzysta,...
- OSZUST, SYNONIM: aferzysta,...