Reklama

Księga tysiąca ijednej nocy

zbiór bajek ipodań ludowych napisany wjęz. arab., znany tradycji ustnej już wX w., ostatecznie uformowany wXVI-XVIIIw. Obfituje wliczne gat. prozatorskie ipoetyckie: baśń, bajkę zwierzęcą, przypowieść, alegorię, romans, opowiadanie fantastyczne iawanturnicze. Zawiera odwołania do wielu kultur: arabskiej, perskiej, indyjskiej, egipskiej, anawet do ST. Do najbardziej znanych opowieści K. zaliczają się te: oSindbadzie, Ali Babie, Aladynie, olatającym dywanie. Wbajkach tłoczno jest od demonów, dżinnów, widm istraszydeł, choć głównymi bohaterami są zwykle mieszkańcy pałaców: kalifowie, wezyrowie ieunuchowie strzegący królewskich haremów. Narratorką wszystkich opowieści ijednocześnie bohaterką ramowej historii jest Szeherezada. Kiedy żona króla Szahrijara dopuściła się zdrady, ten, za swoją zniewagę, postanowił zemścić się na całym niewieścim rodzie: "każdej nocy brał sobie dziewczynę, nie tkniętą jeszcze, apozbawiwszy dziewictwa, polecał ją zabić zupływem nocy. Trwało to trzy lata". Pewnego wieczoru do królewskiej łożnicy przyszła Szeherezada, która oprócz sprytu iurody miała dar pięknego izajmującego opowiadania. Począwszy od pierwszej nocy, przez 1001 kolejnych opowiadała swemu władcy historie, które nad ranem, wkulminacyjnym momencie, przerywała. Król, ciekawy zakończenia, za każdym razem darowywał życie swojej bajarce. Zasada szczęśliwego zakończenia, obowiązująca we wszystkich historiach Szeherezady, itu znalazła swój wyraz: władca odzyskał wiarę wdobrą, mądrą kobietę ipoślubił Szeherezadę, która wówczas była już matką jego trzech synów. Pierwszy przekład K. pojawił się wEuropie Zach. na początku XVIII w. ibył dziełem francuskiego orientalisty A.Gallanda. Na jego pracy oparł się Ł.Sokołowski, który tłumacząc w1768r. K. na jęz. pol., nadał jej tytuł Awantury arabskie (wcałej Europie funkcjonowała nazwa Arabskie noce); na pełne tłumaczenie K. zoryginału na jęz. pol. trzeba było czekać do 1973 r. Postać Szeherezady zainspirowała J. Straussa syna, autora operetki 1001 Nacht, N. Rimskiego-Korsakowa iM. Ravela. Film P.P. Pasoliniego Kwiat tysiąca ijednej nocy oparty został na motywach K.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama