(1978)
zbiór krótkich opowiadań, szkiców, wspomnień W.Szałamowa przedstawiający różne aspekty życia wsowieckich łagrach. Autor, który sam spędził kilkanaście lat jako ich więzień, posługuje się lapidarnym, oszczędnym stylem, beznamiętnie opowiada ożyciu toczącym się wobozach. Pokazuje zmiany, do jakich dochodzi wpsychice człowieka pod wpływem tak surowych, nieludzkich warunków - zwyrodnienie oprawców, degrengoladę moralną idegenerację psychiczną więźniów. Nie dokonuje oceny, przedstawia jedynie fakty. Oszczędna relacja Szałamowa jest jednym znajbardziej dramatycznych, szokujących zapisów ożyciu włagrach, oponiżeniach icierpieniu człowieka, na jakie naraziły go XX-wieczne totalitaryzmy. Zob. też Archipelag GUŁag, Jeden dzień Iwana Denisowicza.
- Szałamow Warłam, (1907-82)
- Szałamow Warłam Tichonowicz, (1907-82)
- Jeden dzień Iwana Denisowicza, (1962)