Reklama

Ortega y Gasset Jos

(1883-1955)

hiszp. filozof ieseista. Był synem zamożnego iustosunkowanego dziennikarza. Wdzieciństwie wychowywany przez jezuitów. Wlatach 1905-11 studiował wNiemczech, gdzie zapoznał się zneokantyzmem Szkoły Marburskiej ifenomenologią. W1914 r. ogłosił rozprawę oestetyce powieści Meditaciones del Quijote, wktórej na nowo odczytał dzieło M. de Cervantesa, zaprezentował interesującą koncepcję filozofii okoliczności iperspektywizmu - spojrzenia na otaczający świat zokreślonego punktu widzenia. Wlatach 1920-30 był liderem prądu umysłowego wHiszpanii, tzw. filozofii życia. Weseju Espańa invertebrada (1921) kwestionował wielkość Hiszpanii wciągu wieków, ponieważ, jego zdaniem, nigdy nie miała ona silnej elity umysłowej iuległa tzw. tybetyzacji - odizolowaniu od kontynentu. Pragnął, by kultura hiszp. uwspółcześniła się izeuropeizowała, występował jako przeciwnik M. de Unamuna itzw. pokolenia 1898. W1923 r. założył czasopismo "Revista de Occidente", które odgrywało znaczącą rolę wżyciu kult. kraju. Wlatach 1936-45 przebywał na emigracji. Wkolejnych publikacjach O.G. analizował zjawiska kultury XX w. WDehumanizacji sztuki (1925) postawił tezę, iż postępująca demokratyzacja społeczeństw spowodowała zanik elit umysłowych, doprowadziła do dominacji tendencji antyrealistycznych iodejścia od mimetyzmu wsztuce. Światową sławę przyniósł O.G.Bunt mas (1929), wktórym wskazywał na przyczyny kryzysu kultury europ., stwierdził, iż sytuacja taka jest wynikiem zaniku elit tworzących wyższe wartości kulturowe, apostępująca ekspansja mas (efekt demokratyzacji) doprowadziła do wulgaryzacji wybitnych osiągnięć, dominacji kultury masowej. Ponadto autor prac: El tema de nuestro tiempo (1923), Estudios sobre el amor (1940), Historia como sistema (1941), En torno aGalileo (1958), Qu es filosofia (1958). O.G., zwolennik elitaryzmu, arystokratyzmu, liberalizmu, uznawany jest za klasyka współczesnego eseju.

Reklama

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama