(1951)
powieść apokryficzna pióra M. Yourcenar, określana też jako powieść hist. lub traktat moralny. Przeczuwając nadchodzącą śmierć, cesarz rzymski Hadrian (117- 138) pisze pamiętniki, zwracając się do 17-letniego młodzieńca oimieniu Marcus - przyszłego Marka Aureliusza. Cesarz powraca myślami do etapów swojego życia, wyznaczanych służbą wlegionach przygranicznych, pobytem na cesarskim dworze, wreszcie 20-letnim okresem rządów. Jako władca mało czasu spędzał wRzymie, objeżdżając nieustannie prowincje mocarstwa. Był człowiekiem czynu, ale także myślicielem rozważającym zagadnienia władzy, wiary, wojny, rozmyślającym nad miłością, chorobą, samobójstwem iśmiercią. Zawsze gotowy do działania, wykazujący się ciekawością świata iżywością umysłu, posiadał wszystkie cechy cenione przez Montaigne’a, uwypuklone przez Yourcenar. Powieść odniosła międzynarodowy sukces iuznana została za arcydzieło gat. powieści polit.-hist.
- YOURCENAR, Marguerite, właśc.(...)