(1947)
powieść B.Viana, reprezentatywna dla twórczości pisarza czerpiącego obficie zdoświadczeń surrealizmu, kreującego wswoich utworach fantazyjny świat, pełen niecodziennych wydarzeń iabsurdalnych sytuacji. Młody mężczyzna nazwiskiem Colin wiedzie komfortowe życie wswoim luksusowym mieszkaniu, gdzie obok kufra pełnego "dublezonów" znajduje się także "pianokoktajl", który pod wpływem melodii jazzowych przyrządza koktajle. Pomimo całego dobrobytu Colin nie potrafi zapanować nad zazdrością, która ogarnia go na myśl oswoim ubogim, lecz darzonym miłością przez piękną Alice, przyjacielu Chicku. Gdy los zsyła Colinowi kobietę życia, Cloe, wyjeżdżają wspólnie wpodróż. Szczęście nie trwa długo, bo dziewczyna wkrótce przeziębia się, awjej płucach rozrasta się nenufar. Pomimo starań choroby nie sposób opanować. Colina iChicka dosięga teraz fala nieszczęść: roztrwoniwszy oszczędności (Colinowi skończyły się "dublezony", Chick zaś wykosztował się skupując rękopisy irelikwie Jeana-Sola Partre’a, tj. J.-P. Sartre’a), przyjaciele muszą podjąć pracę. Wefekcie Chick ginie próbując ocalić zagarniane przez komorników zbiory, Alice zaś morduje Jeana-Sola Partre’aipuszcza zdymem księgarnię. Colin, którego zawód polega na ogłaszaniu nieszczęść, znajduje wobwieszczeniu wiadomość ośmierci Cloe. Po opłaceniu pogrzebu ukochanej prawdopodobnie popełni samobójstwo. Wiadomość ta jest niesprawdzona, mysz domowa bowiem, nie mogąc na to patrzeć, poprosiła kota opomoc wodebraniu sobie życia. Powieść, która wjednakowym stopniu daje okazje do śmiechu (komizm sytuacji, gry słów), jak iwzruszeń, jest wistocie buntem przeciwko współcz. społeczeństwu iśmierci. Jej popularność nie maleje mimo upływu czasu.
- VIAN, Boris (1920-59)