w mit. gr. żeński potwór o twarzy kobiety, piersiach, łapach i ogonie lwa; uważany za dziecko Echidny i Ortorosa (lub Tyfona), związany z cyklem mitów tebańskich. Hera karząc za zdrożną miłość króla Lajosa do młodego Chrysipposa, zesłała na Teby S., który osiedlił się w pobliżu miasta i pustoszył kraj, pożerał ludzi, przechodniom zadawał zagadki, zabijał tych, którzy nie potrafili ich rozwiązać. Gdy Edyp odpowiedział poprawnie, S. z rozpaczy skoczył w przepaść lub, wg innej wersji, został przeszyty włócznią przez Edypa. Do naszych czasów zachowały się: płaskorzeźba na metopie świątyni w Selinuncie (1. poł. VI w. p.n.e.), rzeźba Fidiasza (V w. p.n.e.), czara czerwonofig. (V w. p.n.e.). S. zainspirował w literaturze H.Hofmannsthala, J. Wołoszynowskiego.
Sfinks
Literatura powszechna