(1544-95)
wł. poeta ur. w Sorrento k. Neapolu, syn dworzanina, pozostający w służbie książąt d’Este w Ferrarze. Część życia spędził uwięziony w szpitalu psychiatrycznym na skutek gnębiącej go manii prześladowczej. W okresach poprawy stanu zdrowia kontynuował twórczość artystyczną. U schyłku życia, wyczerpany chorobą przebywał w Neapolu i Rzymie. Był autorem wielu utworów poetyckich, m.in. poematu heroiczno-rel. Rinaldo (1562) i dramatu pasterskiego Amyntas (1573, w pol. przekł. A. Morsztyna). Swój najsłynniejszy utwór, poemat odwołujący się do wzorca średniowiecznego eposu rycerskiego i do tradycji starożytnych, pisał 10 lat. Dzieło, znane pod dwojakim tytułem: Jerozolima wyzwolona oraz Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, opowiada dzieje pierwszej wyprawy krzyżowej, gdy rycerstwo chrześc. pod wodzą Gofreda de Bouillon oblegało i zdobyło Jerozolimę. Wątki romansowe wplecione w utwór, sposób ukazania postaci kobiecych i fantastyczne tło przysłoniły historyczne jądro poematu; element liryczny wziął górę nad epickim. Całość przepełniona jest atmosferą niepokoju, bezsiły i zagubienia. Wyrafinowany jęz. poematu i powaga monumentalnych scen stanowiły zapowiedź nadchodzącej epoki baroku. Jeszcze przed ukazaniem się dzieła jego wersja rękopiśmienna spotkała się z surową oceną krytyki i Inkwizycji; to odstraszyło T. od wydania utworu; napisał nawet pozbawioną wątku romansowego karykaturę poematu, Jerozolima zdobyta. Wydana przez korsarzy w 1580 Jerozolima wyzwolona przyniosła autorowi sławę, lecz spowodowała także jego odseparowanie się od świata. Cenionego pol. przekładu poematu dokonał w 1616 r. P. Kochanowski. Przez dwa stulecia Jerozolima grała w Polsce rolę epopei narodowej, a Gofreda przyrównywano do Jana III Sobieskiego, toczącego "wojnę pobożną" z Turkami. Na podstawie dzieła T. C. Pallavicino skomponował w 1687 r. operę La Gerusalemme liberata.
- Tasso Torquato, (1544-95)
- Tasso Torquato, (1544-95)
- TASSO, Torquato (1544-95)