(1828-1910)
ros. prozaik, dramaturg, działacz społ., myśliciel. Pochodził z rodziny arystokratycznej. W latach 1844-47 studiował orientalistykę, następnie prawo na uniwersytecie w Kazaniu. W latach 1853-56 uczestniczył w wojnie krymskiej. Od 1856 r. zamieszkał w Jasnej Polanie, rodowym majątku, gdzie w 1859-62 prowadził szkołę ludową. W 1857 i 1860-62 podróżował po Europie. Potajemnie opuścił Jasną Polanę, by resztę życia spędzić w spokoju i samotności, w drodze zaziębił się i zmarł na stacji kolejowej Astapowo. T. debiutował trylogią autobiograficzną Dzieciństwo (1852), Lata chłopięce (1854), Młodość (1857). Sławę przyniosły mu oparte na doświadczeniach wojennych Opowiadania sewastopolskie (1855-56). Zainteresowania społ. pisarza ujawniają się już we wczesnych utworach (m.in. Poranek ziemianina i Dwaj huzarzy,1856). T. był mistrzem wielkiej epiki, analizy psychologicznej ( Wojna i pokój, Anna Karenina, Zmartwychwstanie). Ponadto stworzył opowiadania: Po balu, Śmierć Iwana Iljicza, Hadżi Murat, Za co?; dramaty Potęga ciemnoty, Płody edukacji, Żywy trup. Poglądy T., liczne artykuły religijne i społ. wywarły wielki wpływ na rozwój myśli etycznej pocz. XX w. Pisarz uchodził za wielki autorytet moralny, z jego zdaniem liczyli się wpływowi twórcy epoki.
- PATRONIMICUM, przydomek utworzony od...