(1967)
powieść M. Kundery o pesymistycznej wymowie, ukazująca człowieka uwikłanego w historię, na którą nie ma on prawie żadnego wpływu, ale która przesądza o jego życiu. Gł. bohater powieści, Ludwik Jahn, wysyła do swojej przyjaciółki pocztówkę, na której marginesie robi mały, niewinny wg niego, dopisek: "Niech żyje Trocki!" Kartka trafia w ręce partii, która uznaje ją za polit. prowokację. Ludwik jako "wróg ludu" poddany zostaje represjom: wyrzucają go z partii, nie może studiować, zostaje powołany do wojska, wreszcie trafia do pracy w kopalni. Ludwik przeżywa te wszystkie szykany dzięki miłości Łucji, ale ostatecznie przegrywa, bo jego wnętrze stało się jałowe. Konstrukcja Ż. jest niezwykle misterna, obiektywność spojrzenia uzyskuje autor poprzez zastosowanie zmiennej perspektywy narracyjnej. Z rozważań kilku powiązanych ze sobą narratorów wyłania się ogólne przesłanie książki: jednostka jest bezradna wobec historii. Ż. zyskał uznanie zarówno w kraju (w 1968 otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Czeskich), jak i za granicą (z aprobatą wypowiadali się o nim m.in. L. Aragon, E. Ionesco).