(hebr. Aswerus, łac. Johannes Buttadeus)
według jednej z wersji legendy szewc, który popędzał Jezusa niosącego krzyż; Syn Boży miał na to odrzec: "Idę, idę, ale ty poczekasz aż do mego powrotu". Od tamtego momentu ŻWT chodzi po ziemi skazany na ciągłą wędrówkę, która ma trwać aż do powtórnego przyjścia Chrystusa na ziemię; nigdy nie zaznaje odpoczynku i nie starzeje się, wciąż ma 30 lat. Wiele zobaczył i posiadł ogromną mądrość; mijanych w drodze napomina, aby byli miłosierni i unikali grzechu. O spotkaniach z ŻWT donoszono z różnych miejsc i czasów, po raz ostatni widział go mormon w 1868 r. w Salt Lake City w Ameryce. Postać ŻWT bywa porównywana do losu narodu izraelskiego skazanego na wieczną tułaczkę za odrzucenie wiary w Chrystusa. ŻWT wędruje też niemal po całej lit., znika i znowu się pojawia; uobecnił się na kartach utworów m.in. J.W. Goethego, G. Apollinaire’a , A. von Chamisso, J. d’Ormessona oraz u J. Potockiego w Rękopisie znalezionym w Saragossie.
- ŻYD WIECZNY TUŁACZ, postać z licznych legend...
- KRÓLIKOWSKI, Jan Walery (1820-86)
- SUE, Eugne (1804-57)