Acquired Immune Deficiency Syndrome
(ang. = zespół nabytego upośledzenia odporności) niewydolność immunologiczna organizmu; choroba wirusowa, polegająca na osłabieniu zdolności odpornościowych organizmu, spowodowanej obniżaniem się ilości limfocytów pomocniczych we krwi; ich niedobory prowadzą do rozwijania się zakażeń oportunistycznych (tj. infekcji drobnoustrojowych, które w warunkach normalnych nie są patogenne), powstawania nowotworów i zaburzeń neurologicznych; objawia się postępującym osłabieniem, bezpośrednią przyczyną zgonu staje się najczęściej infekcja ropna lub zapalenie płuc nie poddające się leczeniu; AIDS przenosi się drogą płciową, przez krew bądź przez błony śluzowe; nieznane są przypadki zakażeń przez używanie tych samych przedmiotów (np. sztućców) lub pomieszczeń (łazienki); chorobę opisano na pocz. lat 80., wirus HIV, powodujący chorobę, wyizolowano 1983-84; AIDS wykrywa się za pomocą specjalnych testów, wskazujących na obecność w organizmie wirusa HIV, co świadczy o zakażeniu; o początku choroby AIDS mówi się, gdy liczba białych ciałek krwi spadnie u człowieka poniżej 200 na 1 ml krwi; za grupy szczególnego zagrożenia uważa się narkomanów wstrzykujących sobie środki uzależniające niesterylnymi strzykawkami, dzieci rodziców z grup ryzyka, biorców transfuzji krwi, partnerów seksualnych osób zakażonych; brak skutecznego leku; stosowane są leki przeciwwirusowe (np. AZT czy inhibitory proteazy), immunostymulacja (podawanie rekombinowanego wirusa), dwu-, trzylekowa terapia kombinowana; koszty leczenia są bardzo wysokie (ok. 1 tys. euro miesięcznie) i biednych państw nie stać na ich pokrycie (często nielegalnie stosują leki generyczne); 2001 ONZ uznało AIDS za największe zagrożenie ludzkości w czasach nowożytnych, przedstawiciele 189 krajów członkowskich zobowiązali się podjąć kroki w celu zatrzymania globalnej epidemii do 2015; epidemia HIV/AIDS przybrała największe rozmiary pod koniec lat 90., od tego czasu liczba nowych zachorowań spada (w 2005 odnotowano ok. 4,1 mln nowych przypadków zarażenia wirusem HIV), a okres między zarażeniem, a zachorowaniem na AIDS się wydłuża; wg obliczeń wyspecjalizowanego programu ONZ UNAIDS w 2005 na świecie mieszkało ok. 38,6 mln osób zarażonych wirusem HIV, w tym 25,8 mln w Afryce Subsaharyjskiej, 8,3 mln w Azji, 510 tyś. Afryce Płn. i na Bliskim Wschodzie, 1,8 mln w Ameryce Łacińskiej, 300 tys. na Karaibach, 74 tys. w Oceanii, 1,6 mln w Europie Wschodniej i Azji Centralnej, 1,9 mln w Ameryce Płn. i Europie Zach.; w samym roku 2005 na AIDS zmarło ok. 2,8 mln osób (ponad 25 mln od 1981); w Polsce (między 1985 a 31 VII 2006) odnotowano 10 243 zakażeń wirusem HIV (z czego 5,349 w związku z używaniem narkotyków), na AIDS zachorowało 1 796 osób, a zmarło 825.