u Sumerów, a potem także Asyryjczyków jedno z bóstw naczelnych, wymieniane m.in. w babilońskich eposach Enuma elisz oraz Gilgamesz; syn Apsu (słodka woda) i Tiamat (woda morska), względnie Anszara (światłość) i Kiszar (horyzont). W czasie gry w kości ze swymi synami, Eą i Enilem, zrodzonymi z Urasz, dokonał podziału świata między niebo, lądy i morza. Zabity przez Marduka, zniknął, stając się bezkształtną, obojętną, ale wszechobecną przestrzenią, symbolizującą mądrość i wszechwiedzę; świątynie A. (gł. znajdowała się w Uruk) były zarazem siedzibami wyroczni, bowiem siedmiu sędziów świata podziemnego (Annunaki) uchodziło za potomków A.
ZIUSIUDRA, ANUNAKI