politeistyczne i antropomorficzne wierzenia ludu, zamieszkującego przed 5-6 tysiącami lat południe międzyrzecza Tygrysu i Eufratu; podstawą był kult przyrody i ciał astralnych; wg mitów sumeryjskich z pierwotnego morza kosmicznego wyłonili się An ("niebo") i Ki ("ziemia"), stwórcy świata; z ich związku powstał bóg atmosfery Enlil ("pan powietrza"), który oddzielił An od Ki i uczynił nad ziemią sklepienie niebieskie; inny bóg-stworzyciel, Enki ("pan mądrości") ukształtował ziemię według idei Enlila; utrzymanie ładu powierzono bóstwom niższego rzędu; z atmosfery i ziemi powstały bóstwa astralne, m.in. Utu (słońce), Nanna (Księżyc) i Inana (planeta Wenus); panteon sumeryjski obejmował w połowie III tysiąclecia p.n.e. 700 nazw bogów; wiele koncepcji teogonii, kosmogonii i mistyki sumeryjskiej (koncepcje predestynacji, badania woli boskiej przez wróżby, grzechu, życia pozagrobowego, mity bohaterskie i o potopie) przejęły religie babilońsko-asyryjskie, a za ich pośrednictwem - grecka, etruska i rzymska.
- SOLARNE KULTY, kulty religijne, w których...