związki chem. węgla z tlenem; 1. podtlenek węgla, dwutlenek trójwęgla, C3O2 - bezbarwny, trujący gaz o ostrym zapachu; produkt odwodnienia kwasu malonowego zw. bezwodnikiem malonowym; łatwo polimeryzuje; w powietrzu spala się tworząc dwutlenek węgla; 2. tlenek węgla, CO, czad - bezbarwny, bezwonny, b. toksyczny, palny gaz; pali się niebieskim płomieniem tworząc dwutlenek węgla; posiada własności redukujące; z chlorem tworzy fosgen; wdychany łączy się z hemoglobiną krwi, przez co uniemożliwia łączenie się jej z tlenem - zaczadzenie już przy stężeniu CO równym 0,3% objętości kończy się śmiercią; stosowany jako składnik gazu wodnego, generatorowego, miejskiego, także zmieszany z wodorem do syntez organicznych; 3. dwutlenek węgla, tlenek węgla (IV), ditlenek węgla, CO2 - bezbarwny, bezwonny, niepalny gaz; bezwodnik kwasu węglowego, mało aktywny chem.; zestalony sublimuje (-78,5°C); działa dusząco; ok. półtora raza cięższy od powietrza, występuje w atmosferze i w źródłach naturalnych (produkt przemiany materii - wydychany przez zwierzęta, asymilowany przez rośliny); stosowany m.in. do napełniania gaśnic przeciwpożarowych, produkcji sadzy, produkcji napojów musujących; w stanie stałym (tzw. suchy lód) w chłodnictwie; emisja dwutlenku węgla (2003): USA – 5749 mln t, Chiny – 3322, Rosja – 1522, Japonia – 1179, Indie – 1026, Niemcy – 838, Kanada – 591, W. Brytania – 552, Korea Płd. – 450, Włochy – 448, Australia – 410, Francja – 407, Ukraina – 388, RPA – 377, Meksyk – 361; Polska na 21 miejscu – 268 mln t.
- BARU TLENKI, (chem. 1)
- SODU TLENKI, (chem. 2)
- WĘGIEL, C, carboneum