(łac. caesar = cesarz, papa = papież) - ideologia głosząca zwierzchność państwa nad Kościołem lub prawo ingerencji władzy polit. w wewnętrzne sprawy kościelne; zapoczątkowany edyktem mediolańskim 313; nasilił się w okresie panowania ces. Justyniana I Wielkiego wydającego edykty dogmatyczne i zatwierdzającego postanowienia synodów, a szczególnie podczas panowania cesarzy ikonoklastów; w skrajnej formie utrwalił się na Wschodzie w efekcie schizmy wschodniej 1054; na Zachodzie, za panowania cesarzy saskich; c. stał się przyczyną sporu o inwestyturę zakończonego uniezależnieniem Kościoła od władzy świeckiej; poglądy związane z c. odegrały rolę w kształtowaniu się zasady zwierzchności władzy świeckiej nad Kościołem, m.in. w doktrynie absolutyzmu franc. (Filip IV Piękny) oraz absolutyzmu oświeconego w monarchii habsburskiej.
- cezaropapizm, określenie systemu władzy,...
- Henryk III, (1017-56)