określenie poglądów kilku pokoleń myślicieli, działających w miastach Jonii; stanowiły przejście od myślenia mitologicznego do naukowego, a najwcześniejszy ich przedstawiciel, Tales z Miletu (ok. VII-VI w. p.n.e.), uznany jest za twórcę pierwszej teorii nauk. w Europie, a może i na Ziemi. Filozofów jońskich łączą dociekania na temat pochodzenia świata i jego struktury; gł. zagadnieniem kosmologicznym było arche (początek; pojęcie rozszerzone później na gł. składnik, gł. zasadę rzeczywistości), przy czym poszczególne odpowiedzi są różne: dla Talesa była to woda; dla Anaksymandra z Miletu (ok. 610 - ok. 547 p.n.e.) - "apejron", tworzywo bez cech jakościowych, nieskończone; dla Anaksymenesa z Miletu (ok. 585 - ok. 528 p.n.e.) - powietrze; dla Heraklita z Efezu (ok. 544 - ok. 484) - ogień; inne cechy wspólne j.f.p. to swoisty materializm hilozoizm, jednoczący materię i życie (siłę sprawczą), uformowanie podstawowych pojęć filozofii (przyroda, zasada, byt, rozum, duch), zestawianie przeciwieństw (światło i ciemność, ruch i spokój, dobro i zło i in.). W j.f.p. tkwią już zalążki rychłego głębokiego zróżnicowania idei filoz.: zajmujący odrębną pozycję Heraklit za jedyną stałą zasadę uznaje ciągłe stawanie się (stąd obrazem rzeczywistości jest rzeka); a wariabilizm (teorię powszechnej zmienności) nazywać się będzie odtąd heraklityzmem.
- filozofia, (gr. filos = miłośnik...
- Tales zMiletu, (ok. 620 - ok. 540 p.n.e.)...
- Heraklit zEfezu, (ok. 540-480 p.n.e.)