Kasa Pomocy dla Osób Pracujących na Polu Naukowym im. dr. Józefa Mianowskiego
instytucja naukowa, zał. 1881 w Warszawie dla uczczenia pamięci J. Mianowskiego (ostatniego rektora Szkoły Gł. 1862-69), zarejestrowana przez władze ros. jako organizacja zbierająca fundusze społ., w praktyce wykroczyła poza ramy statutowe, stając się gł. pol. instytucją nauk. w zaborze ros.; skład pierwszego komitetu tworzyli: T. Chałubiński (prezes), P. Chmielowski, M. Godlewski, H. Sienkiewicz i in. (jednym z nieoficjalnych inicjatorów był A. Świętochowski); K. im. M. inicjowała i finansowała: działalność różnych placówek badawczych (m.in. Towarzystwa Miłośników Historii, zał. 1906, i Tow. Nauk. Warszawskiego, zał. 1907; powstanie Obserwatorium Magnetycznego w Anielinie), wydanie wielu podręczników, monografii, dzieł encyklopedycznych (Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i krajów słowiańskich, Słownik języka polskiego - zw. warszawskim - J. Karłowicza, A.A. Kryńskiego i W. Niedźwieckiego, Encyklopedia staropolska Z. Glogera, Literatura polska G. Korbuta i in.); serii tematycznych (Biblioteka Filoz. i in.); prace etnograficzne L. Krzywickiego, O. Kolberga, S. Adalberga; psychol. - E. Abramowskiego, J. Ochorowicza; udzielała zasiłków pisarzom, krytykom i historykom lit. (m.in. S. Brzozowski, M. Kridl, I. Matuszewski); po 1918 korzystała z dotacji państwowych i prowadziła własną działalność wydawniczą (od 1929); organem K. im. M. był rocznik (1918-47); agendy K. im. M. przejęła PAN; w latach wojny działała w konspiracji, 1951 zlikwidowana; 1991 reaktywowana, ze wsparciem finansowym Fundacji im. Batorego; 2004 rozpoczęła działania zmierzające do odzyskania majątku.
- Kasa im. Mianowskiego, instytucja wspierająca...
- MIANOWSKI, Józef (1804-79)
- KASA POMOCY dla OSÓB PRACUJĄCYCH na POLU NAUKOWYM im. DR. JÓZEFA MIANOWSKIEGO,