Ludwik Joachim Franciszek, ps. K.R. Żywicki (1859-1941)
socjolog, działacz społeczny, publicysta, popularyzator socjalizmu na ziemiach polskich, redaktor wielu pism. 1878-84 studiuje matematykę i medycynę; 1882-1884 gł. tłumacz i red. pierwszego pol. przekładu 1 tomu Kapitału K. Marksa. 1884 prześladowany za działalność polit. wyjechał do Lipska, Zurychu, następnie Paryża (tam redaguje "Przedświt" i "Walkę Klas"), Berlina i USA (gdzie odbył studia nad rolnictwem amer. i rozwojem amer. kapitalizmu). Za granicą i w kraju prowadził ożywioną, wielostronną działalność naukową, społeczną, propagandową i edukacyjną; wykładał na kursach i tajnych kompletach tzw. Latającego Uniw. oraz Tow. Kursów Naukowych, organizował oświatę dla środowisk robotniczych. Red. i współtwórca Wielkiej powszechnej encyklopedii ilustrowanej. Od 1918 prof. Uniw. Warszawskiego i Wyższej Szkoły Handlowej (później Szkoły Gł. Handlowej), Wolnej Wszechnicy Polskiej; do 1925 pracował także w Gł. Urzędzie Statystycznym; 1921-1939 kierował Inst. Gospodarstwa Społecznego. Ostatnie lata życia poświęcił wyłącznie pracy naukowej. K. był najwybitniejszym przedstawicielem polskich nauk społecznych przełomu XIX i XX wieku. Wszechstronne zainteresowania naukowe, rozległa wiedza i erudycja owocowały wybitnymi pracami w wielu dziedzinach, m.in. ekonomii, statystyce, psychologii, antropologii, etnografii, historii kultury materialnej, historii ruchów społecznych, które analizował z punktu widzenia socjologii. W badaniach socjologicznych opierał się na założeniach (zaczerpniętego z marksizmu) materializmu historycznego; w badaniach socjologicznych koncentrował się na okresie wspólnoty pierwotnej i kapitalizmu. Z badań nad czynnikami rozwoju społecznego powstała teoria idei społecznych, obejmująca analizę rodowodu i mechanizmu rozpowszechniania idei, wędrówki idei w czasie i przestrzeni oraz roli podłoża historycznego w rozwoju społeczeństw; podkreślał zależność idei od czynników materialnych (zwłaszcza sił wytwórczych). K. był również wybitnym znawcą kwestii rolnej. Przeprowadził głęboką analizę porównawczą rolnictwa amer. i europejskiego (w końcu XIX w.). Gł. prace: Ludy, Kwestia rolna, W otchłani, Ustroje społeczno-gospodarcze w okresie dzikości i barbarzyństwa, Studia socjologiczne, Wstęp do historii ruchów społecznych, Społeczeństwo pierwotne, jego rozmiary i wzrost, Pierwociny więzi społecznej.
- Krzywicki Ludwik, (1859-1941)
- KRZYWICKI Piotr, (ur. 1964)
- KRZYWICKA, Irena (1899-1994)