Reklama

MAO

Mao Tse-tung, Mao Zedong (1893-1976)

Reklama

polityk chiński; urodził się w rodzinie zamożnego chłopa w prowincji Hunan; wcześnie przyswoił sobie elementy chiń. tradycji lit., jako samouk skończył szkołę średnią, przeniósł się do Pekinu i pracował jako bibliotekarz na uniw.; próbował pisać wiersze, przyłączył się do ruchu republikańskiego Sun Yat-sena. Gdy 1921 zakładano partię komunistyczną, M. znalazł się wśród 12 jej założycieli. Po nieudanych próbach powstań komunistycznych i słabych wynikach pracy wśród proletariatu, M. zdecydował się szukać oparcia w chłopstwie (maoizm): organizował w prowincji Hunan zbrojny ruch chłopski, wprowadzając na wyzwolonych terenach własne instytucje (szkoły, spółdzielnie), wywłaszczając posiadaczy ziemskich, tworząc zalążki przyszłego państwa. W okresie toczonej przez 20 lat walki z Kuomintangiem i Japończykami wystrzegał się głoszenia radykalnych haseł. W walkach frakcyjnych w partii, które nasiliły się zwłaszcza w okresie - kiedy dowodzona przez M. armia rewolucyjna przemierzyła 1934-35 niemal całe Chiny, atakowana przez wojska Kuomintangu - zajmował pozycje umiarkowane, upierając się jedynie przy prymacie działań partii w środowiskach wiejskich. 1943 w czasie wojny antyjapońskiej został przewodniczącym KC partii (dotychczas był tylko przewodniczącym Rady Wojenno-Rewolucyjnej KC); po klęsce Japonii i zwycięskiej wojnie domowej 1946-49 z Kuomintangiem 1 X 1949 proklamował utworzenie Chińskiej Republiki Ludowej obejmując stanowisko przewodniczącego państwa, którym był do 1959 (kiedy ustąpił na rzecz Liu-Szao-tsi); 1956-57 zainicjował krótkotrwałą kampanię liberalizacji ustroju ("niech rozkwita sto kwiatów"); 1958-60 obwieścił "Wielki Skok do Przodu" - próbę gwałtownego przyspieszenia rozwoju gosp. poprzez forsowanie chałupniczych metod produkcyjnych (m.in. wytop żelaza w każdej wiosce sposobami prehistorycznymi, co skończyło się katastrofą gosp. i klęską głodu; 1965, dla odzyskania pełni władzy wszczął "Wielką Proletariacką Rewolucję Kulturalną" dla "wykorzenienia starych przyzwyczajeń niewolących społeczeństwo", podczas której zamknięto szkoły, uniwersytety, wiele instytucji użytku publicznego i przeprowadzono gigantyczną czystkę wśród aparatu partyjnego, administracyjnego oraz inteligencji, której udziałem stały się masowe zesłania na wieś do obozów reedukacyjnych; w wyniku "rewolucji" utraciło życie ok. 50 mln Chińczyków; mimo to kult Mao utrzymał się po jego śmierci (zdaniem władz "Przewodniczący mylił się tylko w 30 procentach"), zaś jego zwłoki spoczywające w mauzoleum wzniesionym na placu Tiananmen w Pekinie pozostają obiektem czci.

Powiązane hasła:

, WIELKI MARSZ, NIEZAANGAŻOWANE PAŃSTWA, HUNWEJBINI, , JIANGXI, CZERWONA KSIĄŻECZKA, TIAN'ANMEN, JIANG QING, CHINY

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama