ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, UNESCO
organizacja wyspecjalizowana ONZ, z siedzibą w Paryżu, zał. 1946; sukcesorka Instytutu Międzynar. Współpracy Intelektualnej (1922-40); Polska wśród 44 państw założycieli; celem inicjowanie i koordynowanie międzynar. współpracy w dziedzinie nauki, oświaty i kultury; 2005 do UNESCO należało 191 państw; gł. organami UNESCO są: Konferencja Generalna, zbierająca się co 2 lata, złożona z wszystkich członków, Rada Wykonawcza złożona z 51 członków, Sekretariat z Dyr. Generalnym na czele, powoływanym na 6 lat przez Konferencję Generalną; w ramach Sekretariatu działa 20 zespołów problemowych zajmujących się m.in. problematyką edukacji, nauk przyrodniczych, informacji i informatyki, nauk społ., młodzieży, itp.; nadto bliska współpraca i patronat nad działalnością ok. 350 międzynar. organizacji pozarządowych oraz Narodowe Komitety ds. UNESCO w państwach członkowskich; gł. środki przeznaczane są na zwalczanie analfabetyzmu, przebudowę systemów edukacyjnych w kierunku ich powszechności oraz popularyzację kształcenia ustawicznego; UNESCO przeznacza też znaczne sumy na badania naukowe w wybranych dziedzinach, na programy ochrony środowiska, wreszcie na popieranie rozwoju i upowszechnienie kultury, w tym na ratowanie zabytków (m.in. w Egipcie, Wenecji, Florencji); z inicjatywy UNESCO sporządzane są listy światowego dziedzictwa dóbr kultury i przyrody podlegających szczególnej ochronie, organizowane są międzynar. obchody rocznicowe poświęcone wybitnym twórcom, prowadzona jest szeroka działalność wydawnicza, opracowane zostały zasady nowego ładu informacyjnego, odbywają się kampanie na rzecz przestrzegania praw człowieka; Polska należy do aktywnych czł. UNESCO, od 1994 ukazuje się m.in. kwartalnik "UNESCO i my".
- ORGANIZACJE WYSPECJALIZOWANE, ORGANA SPECJALNE I PROGRAMY ONZ, wyspecjalizowane w różnych...