RASTAFARIANIZM

filozofia wyzwolenia rasowego i społecznego powstała na Jamajce; nazwa wywodzi się od rodowego nazwiska b. cesarza Etiopii, Hajle Sellasje (Ras Tafari Makonnen); r. opiera się na wierze w przyjście czarnego Mesjasza, który wyzwoli lud Jamajki i pozwoli mu powrócić do Afryki; gł. propagatorem r. w latach 40. XX w. był M. Garvey, przywódca mieszkańców slumsów Kingston; 1966 ces. Hajle Sellasje uważany na Jamajce za istotę boską odwiedził wyspę i wezwał czarnych Jamajczyków, by porzucili myśl o powrocie do Etiopii i podjęli walkę o wyzwolenie we własnym kraju; pod koniec lat 70. r. rozpowszechnił się w Europie, w Londynie przybierając postać zorganizowaną (People's Democratic Movement); w tym samym okresie nastąpiło powiązanie r. ze specyficzną subkulturą muzyki reggae; zewnętrznymi atrybutami wyznawców r. były czerwono-zielono-złoto-czarne barwy, specyficzne berety, uczesanie typu "dreadlocks" - włosy sflicowane w długie warkocze, a także osobliwy język zw. soul talks; popularność r. zwiększyła muzyka uprawiana przez B. Marleya (tzw. roots reggae); r. wywarł pewien wpływ na establishment polit. krajów Trzeciego Świata; w latach 80. znalazł naśladowców w kręgach białych (Londyn, Manchester, Nowy Jork), stworzył też modę wśród yuppies (absolwentki dobrych uczelni amer. i bryt. poślubiały rastafarian, propagując nie tylko swobodę seksualną i obyczajową, ale także "ekologiczny" sposób życia); r. wywarł znaczny wpływ na stylistykę muzyki rap i otaczającą ją subkulturę; na samej Jamajce znaczenie r. jest obecnie niewielkie.