jeden z gł. nurtów filozofii odrodzenia, zwł. we Włoszech; jej przedstawiciele skupili się (w przeciwieństwie do scholastyki) na rozwinięciu całościowej wizji przyrody i byli przekonani, że dzięki zmysłowej wrażliwości możliwe jest przeniknięcie tajników przyrody i wykorzystanie ich w praktyce. Zaliczani do tego kierunku G. Cardano, G. Fracastolo, B. Telesio, T. Campanella, Paracelsus i G. Bruno różnili się poglądami i często ze sobą polemizowali; wspólny był im postulat uwolnienia badań przyrody od konieczności odwoływania się do autorytetów (gł. Arystotelesa), przyroda miała być badana na podstawie "jej własnych zasad odkrywanych w bezpośredniej obserwacji" (Telesio). Takie podejście stymulowało zainteresowanie magią (tzw. magią naturalną) i astrologią; odchodzeniu od arystotelesowskiej koncepcji statycznego porządku świata na rzecz ujmowania go jako dynamicznej całości (inspirujący się staroż. hylozoizmem monizm) towarzyszyła skłonność do eksponowania obecności człowieka w całości przyrody i jego z nią związku (to było jednym z uzasadnień prawomocności astrologii). Rozwijające się w kręgu r.f.p. alchemia, astrologia i magia naturalna wpłynęły na rozwój nowożytnej nauki: chemii, farmacji, astronomii, inżynierii.
- kierunki filozoficzne, Filozofia starożytna:...