właśc. Theophrastus Bombastus von Hohenheim (1493-1541)
lekarz, przyrodoznawca, chemik i filozof niem. pochodzenia szwajcarskiego, prekursor nowożytnej medycyny i jatrochemii; zyskał sławę jako wędrowny lekarz cudotwórca, podróżujący po Europie (był m.in. w Polsce); od 1527 prof. uniw. w Bazylei; głosił zasadę opierania medycyny na obserwacji i doświadczeniu; postawił hipotezę, że podstawą czynności organizmu są procesy chem. zachodzące między składnikami materii, za którą uważał również ciało człowieka, czyli między siarką ("tym, co palne"), rtęcią ("tym, co ulega sublimacji") oraz solą ("pozostałością po wypaleniu"); choroba, w jego interpretacji, to naruszenie proporcji tych składników, a leczenie to jej przywrócenie poprzez podanie odpowiednich składników chem.; wprowadził jako leki m.in. preparaty miedzi, żelaza, antymonu, ołowiu, rtęci (do leczenia kiły); opisał właściwości wielu związków chem., uznając niektóre za trujące, przez co stworzył podstawy toksykologii; wprowadził zasadę ścisłego dozowania leków; w filozofii przyrody reprezentował kierunek panteistyczno-okultystyczny; autor licznych prac alchemicznych, nie stronił od astrologii i magii; uważany za pierwowzór postaci Fausta Goethego.
- HELMONT, Jan Baptista van (1577-1644)...