Stanisław Gabriel, hrabia (1799-1857)
publicysta, działacz rewolucyjno-demokratyczny; związany z Tow. Szubrawców i pol. wolnomularstwem w Wilnie; 1820 debiutował w "Wiadomościach Brukowych"; uczestnik powstania listopadowego, poseł na sejm powstańczy; po klęsce powstania na emigracji we Francji (1832-33 i 1847-49, dwukrotnie wydalany za kontakty z franc. karbonariuszami), Belgii (1833-34) i Anglii; współpracownik J. Lelewela i A. Mickiewicza; 1835 współzał. i gł. ideolog Gromad Ludu Pol. (ich doktrynę wyłożył 1854 w pracy O własności); 1840-46 jeden z gł. działaczy Zjednoczenia Emigracji Pol., a następnie Tow. Demokratycznego Pol.; od 1847 czł. Centralizacji (w tym tzw. londyńskiej), red. "Demokraty Polskiego"; pod wpływem A. Hercena i częściowo G. Mazziniego sformułował własny światopogląd, w którym wątki radykalne (m.in. socjalizmu utopijnego) łączył z duchem ewangelicznie pojmowanego chrześcijaństwa.
WIELKA EMIGRACJA, TOWARZYSTWO DEMOKRATYCZNE POLSKIE
- WORCELL, Henryk, właśc. Tadeusz...
- Worcell Stanisław, (1799-1857)
- Worcell Henryk, właśc. Tadeusz Kurtyka, (1909-82)