najwcześniej powstał w Grecji epos bohaterski Homera (VIII w. p.n.e.), w Rzymie reprezentowany przez Wergiliusza (I w. p.n.e.). Grecki poeta Hezjod (VII/VI p.n.e.) jest autorem innych jego odmian: e. kosmogonicznego, e. genealogicznego i e. dydaktycznego. Obchodzone kilka razy w roku uroczystości ku czci boga Dionizosa stały się początkiem greckiego teatru, a następnie gatunków dramatu. Najpierw ukształtowana została tragedia, autorami jej byli Ajschylos, Sofokles i Eurypides (V w. p.n.e.), w Rzymie Akcjusz (II w. p.n.e.), po niej dopiero powstała komedia, w Grecji pisał je Arystofanes (IV w. p.n.e.), a w Rzymie Plaut (III/II w. p.n.e.) i Terencjusz
(II w. p.n.e.). Uprawiana w Grecji (VII/VI w. p.n.e.) liryka monodyczna (wykonywana solo) wykształciła zróżnicowaną tematycznie elegię: e. wojenne Tyrtajosa, e. polityczne Solona, e. żałobne Archilocha, e. erotyczne Mimnermosa, a w Rzymie Owidiusza (I w. p.n.e.). Równie znaczącym gatunkiem stały się pieśni: miłosne Safony, biesiadne Alkajosa i Anakreonta, a w Rzymie wielotematyczne Horacego (I w. p.n.e.). Grecka liryka chóralna wykształciła różne odmiany hymnu (którego twórcą był Alkman), a jego rozwój (VI/V w. p.n.e.) doprowadził do powstania: peanu, dytyrambu, epinikionu, skolionu, epitalamium i trenu (pisali je m.in. Pindar, Alkajos, Safona, Teokryt). W kolejnych latach powstają nowe g. literackie, uznanie zyskują: bajki Ezopa (VI w. p.n.e.), w Rzymie pisane przez Fedrusa (I w.); epigramaty Symonidesa (VI w. p.n.e.), zróżnicowane tematycznie przez Kallimacha (IV/III w. p.n.e.), uprawiane w Rzymie przez Marcjalisa (I w.); idylle (sielanki) autorstwa Teokryta (III w. p.n.e.), znane jako rzymskie bukoliki Wergiliusza; satyry pisane w Rzymie przez Lucyliusza (II w. p.n.e.) i Horacego. Lit. antyczną reprezentuje również romans, którego początki sięgają historycznej formy Ksenofonta (V/IV w. p.n.e.), ale rozkwit w II/III w. przynosi r. pasterski Longosa i czysty r. Heliodora. Rzym. odmianą tego gatunku była parodia wersji greckiej napisana przez Petroniusza
(I w.), wiek później wykształciła się forma powieści satyryczno-fantastycznej o tematyce obyczajowej Apulejusza (II w.).
- GRECJI STAROŻYTNEJ LITERATURA, okres archaicznej lit.(...)
- misterium, ndm w lp , misterium...
- nawiązania do antyku, lit. starożytna określiła...